مدرسه عالی نشانه شناسی
برنامه کلاسهای «مدرسه عالی نشانه شناسی»
عنوان دوره: «فرود و فراز معنا در بستر روایت»
زیر نظر: دکتر حمیدرضا شعیری
لینک ثبت نام
- کلاسها به صورت آنلاین در پلتفرم ادوبی کانکت برگزار میگردد.
- در پایان ترم به شرکت کنندگان گواهی معتبر اعطاء میگردد. (اعطاء گواهی منوط به تسویه کامل و ارائه مدارک میباشد.)
- شهریه مدرسه پائیزه نشانه شناسی 1.700.000 هزار تومان میباشد.
- امکان دسترسی به لینکهای آفلاین تا یک هفته پس از پایان دوره میسر میباشد.
روایت و قدرت / دکتر بهمن نامورمطلق
روایت -بازنمایی رویداد- شکلی از بیان است که با همه نهادها و مضامین پیوند می خورد.
قدرت، در معنای چیرگی، نیز به عنوان یک کشش و مضمون اصلی با تمامی جنبههای زندگی انسانی مرتبط میشود.
با این حال در میان نهادهای اجتماعی، سیاست بیش از دیگر نهادها قدرت را متجلی میسازد.
نسبت روایت و قدرت یکی از موضوعات مهمی است که روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود.
چیستی روایت و قدرت، قدرت روایت، روایت قدرت، نقش روایت در قدرت، … موضوعات کانونی این کارگاه محسوب می شوند.
تنشی در گفتمان / دکتر علی عباسی
نظریه طرحواره تنشی اولین بار توسط ژاک فونتنی (Jacques Fontaille) و کلود زیلبربرگ (Claude Zilberberg) معرفی شد. و اغلب آن را با مربع معناشناسی گرمس مقایسه میکنند.
قبل از هرگونه بحث در خصوص مقولههای معنایی، سوژه و گفتهپرداز گفتمان دارای «حضوری» حسی در زمان و مکان مشخص است.
او با جسم خود جهان پیرامون را درک میکند و به آن عکسالعمل نشان میدهد (Fontanille, 1998:91). جسم سوژه گفتمانی با کمترین یا بیشترین درجه شدت عاطفی و حسی (l’intensité)، و نیز با کمترین یا بیشترین درجه گستره شناختی (l’étendu)، جهان خود را درک میکند.
سوژه گفتمانی با عمل گفتهپردازی و تولید گفته، در واقع، از مرکز اوج و شدت تنش عاطفی-حسی جدا میشود و به این ترتیب، کنشگرهایی دیگر (نه-من)، زمانهای دیگر (نه-الان) و مکانهای دیگر (نه-اینجا) را بهوجود میآورد و این گونه گستره آن با ایجاد گفته افزایش می یابد.
حال، با این معرفی کوتاه، هدف از این کارگاه معرفی طرحواره تنشی معناست در گفتمان. در واقع، به کمک طرح واره فرایندی تنشی در حوزه گفتمان، و به کمک منطق حاکم بر چنین فرایندی، هدف، از یک سو، یافتن حرکت جهتدار معنا، و همچنین یافتن میزان تنش معنا در گفتمانهای هنری (سینما، تئاتر، روایت و … ) است؛ و از سوی دیگر، به کمک این طرحواره، هدف یافتن آن الگویی است که این گفتمان خاص از آن پیروی میکند.
بر اساس کم یا زیاد شدن همراستایی یا غیر همراستائی شدت تنش و گستره شناختی، این طرحوارهها به چهار الگوی اصلی طبقهبندی میشوند که عبارتند از:
1- طرح واره سقوط بعد عاطفی – تنشی
2- طرح واره صعود بعد عاطفی – تنشی
3- طرح واره صعودی هم راستای دو بعد
4- طرح واره سقوطی هم راستای دو بعد
شهرپژوهی روایی / دکتر احمد شاکری
جلسه اول:
- نقشههای روایی شهر
- کارتوگرافی و حافظه شهری
جلسه دوم:
- روششناسی روایی شهر
- ژئوکریتیک و ضدروایت شهری
روایت شناسی فیلم از منظر نشانه شناسی / دکتر محمد هاشمی
در کارگاه اول، در مورد نشانه شناسی اجتماعی از دیدگاه تئوون لیوون و بحث استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون به اختصار شرح داده خواهد شد و سپس روایت فیلم “فروشنده ساخته اصغر فرهادی” از این دیدگاه تحلیل خواهد شد.
در کارگاه دوم، ابتدا مختصری از دیدگاه نشانه معناشناختی گرمس تشریح خواهد شد و سپس روایت فیلم “نبودن ساخته علی مصفا” از این دیدگاه تحلیل خواهد شد.
گیلگمش به مثابه روایتی بنیادین: معناها، تأثیرها و تأثرها / دکتر ابوالفضل حری
در این دو جلسه، ابتدا تاریخچهای از پیدایش تمدن سومر و شکلگیری نخستین روایتهای حماسی ارائه میشود.
در ادامه، به تفصیل حماسه گیلگمش معرفی و بحث و تحلیل میشود. این حماسه که در ۱۲ لوح گلی ثبت شده، در دو بخش تحلیل میشود:
- بخش اول: روایت آشنایی گیلگمش و انکیدو، ماجراجویی مشترک آنها، و مرگ تراژیک انکیدو که از الگویی کنشی تبعیت میکند.
- بخش دوم: جستجوی گیلگمش برای جاودانگی و مواجهه با حقیقت فناپذیری انسان که گذار از الگوی کنشی به شوشی را نشان میدهد.
در فرایند بررسی دو بخش، به نشانهها و معناهای این حماسه اشاره، و شباهتها و تفاوتهای داستان طوفان گیلگمش با روایتهای مشابه در عهد عتیق و قرآن بررسی میشود.
همچنین، به تأثیرات این روایت بر آثار بعدی همچون اشعار هومر، متون مقدس، و ادبیات معاصر نیز اشاره میشود.
جلسۀ اول: مقدمات و تحلیل ساختاری حماسه گیلگمش
هدف جلسه: آشنایی شرکتکنندگان با پیشزمینه تاریخی و اسطورهای گیلگمش و درک ساختار کلی این حماسه.
- مقدمه
- معرفی کوتاه درباره اهمیت حماسه گیلگمش.
- پرسش: «چرا گیلگمش همچنان در ادبیات جهانی اهمیت دارد؟»
- پیشینۀ تاریخی تمدن سومر
- توضیح مختصر درباره تمدن سومر و اهمیت آن در شکلگیری نخستین روایتهای اسطورهای.
- اشاره به متون مرتبط مثل «آتراهاسیس» و «انوما الیش».
- معرفی حماسه گیلگمش
- شرح ساختار دوازده لوح گلی و تقسیمبندی داستان به دو بخش
- خلاصه داستان بخش اول: آشنایی گیلگمش و انکیدو، ماجراجویی آنها و مرگ انکیدو.
- تحلیل بخش اول
- بررسی الگوی کنشی داستان
- تحلیل شخصیتهای کلیدی: گیلگمش و انکیدو
- پرسش: «آیا گیلگمش قهرمانی سنتی است؟»
جلسۀ دوم: تحلیل بینامتنی و تأثیرات حماسه گیلگمش
هدف جلسه: بررسی تأثیرات گیلگمش بر متون دینی و ادبیات معاصر و تحلیل بینامتنی داستان طوفان.
- تحلیل بخش دوم حماسه گیلگمش
- روایت جستجوی گیلگمش برای جاودانگی و ملاقات با اوتناپیشتم.
- بررسی مفهوم مرگ و فناپذیری در این بخش
- پرسش: «جاودانگی در ادبیات کهن چه معنایی دارد؟»
- بررسی مقایسهای طوفان گیلگمش و متون دینی
- مقایسه طوفان گیلگمش با روایتهای مشابه در عهد عتیق (داستان نوح) و قرآن.
- اشاره به شباهتها و تفاوتهای کلیدی.
- پرسش: «چرا داستان طوفان در فرهنگهای مختلف تکرار شده است؟»
- تأثیرات گیلگمش بر ادبیات سپسین
- بررسی تأثیر گیلگمش بر آثار مهمی مثل اشعار هومر، کتاب مقدس و ادبیات معاصر.
- معرفی دیگر آثار مهم ادبی متأثر از گیلگمش.
- جمعبندی و پرسش و پاسخ
- مرور نکات کلیدی.
- پاسخ به پرسشهای احتمالی.
روایت تراپی / دکتر حمیدرضا شعیری
روایت تراپی در پی بررسی شگردهایی است که بر اساس آن روایت شرایط رابطه انسان با جهان معنا را ارتقا میبخشد.
در این راستا، ابتدا مشخص میشود چگونه روایت قادر است جریان معنا را از فضاهای مادی و کاربردی که کمیت محور هستند به فضاهای کیفی انتقال دهد و سپس نشان می دهیم چگونه فضاهای کیفی بر نحوه زیست و حضور انسان اثر می گذارد و او را از سردرگمی و واماندگی یا حتی فروپاشی نجات می دهد.
با توجه به این دیدگاه، پیکره مطالعاتی ما در برگیرنده روایت های ادبی و روایت های تصویری خواهد بود.
سرفصل ها:
- نظام کمی روایت
- نظام کیفی روایت
- تحول رابطه انسان با جهان معنا بر اساس روایت
- عبور از تن به جان
- نظام جذوه ای و جوششی در خدمت تراپی
جهت پرداخت از طریق PayPal
به آدرس academyehonarshamse@gmail.com پیام ارسال بفرمایید.
مطالب مرتبط
دپارتمان نشانه شناسی آکادمی شمسه
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی