اسطوره؛ رویکرد و کارکرد
برنامۀ کلاس‌های اسطوره سرای موسسه پژوهشی، آموزشی و مطالعاتی آکادمی شمسه
زیر نظر دکتر بهمن نامور مطلق
عنوان کلاس | استاد | تعداد جلسات | روز و ساعت | تاریخ شروع |
| ادبیات و اساطیر زرتشتی | دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور | 10 جلسه 2 ساعته 20 ساعت | پنج شنبه 11 – 9 | 1401/11/27 |
کارگاه تحلیل متون نمایشی و ادبی روش تحلیل: “تزئین اسطورهای (اسطوره-نقد، اسطوره-تحلیل)“ | دکتر علی عباسی | 10 جلسه 2 ساعته 20 ساعت | پنج شنبه 13 – 11 | 1401/11/27 |
| کارگاه اسطوره کاوی | دکتر بهمن نامور مطلق | 10 جلسه 2 ساعته 20 ساعت | پنج شنبه 15 – 13 | 1401/11/27 |
طول دوره : 2ماه و نیم | تعداد جلسات: 30 جلسه | |||
ثبت نام آنلاین
کلاس ها به صورت آنلاین برگزار می‌گردد.
در پایان هر ترم به شرکت کنندگان گواهی معتبر اعطاء می‌گردد. (اعطاء گواهی منوط به تسویه کامل و ارائه مدارک می‌باشد.)
دوستانی که در ترم دوم کلاس ها شرکت نکرده‌اند می‌توانند لینک آفلاین ترم دوم را از موسسه دریافت نمایند. هزینه لینک‌های آفلاین ترم دوم 400هزار تومان می‌باشد.(شامل 60 ساعت کلاس است)
ثبت نام آنلاین
سرفصل کلاس‌های اسطوره سرا مؤسسه پژوهشی، آموزشی و مطالعاتی آکادمی شمسه
ادبیات و اساطیر زرتشتی
- ادبیات و اساطیر گاهانی (بخش اول)
- ادبیات و اساطیر گاهانی (بخش دوم)
- اساطیر یشتی؛ هرمزد و هفتن یشت
- اساطیر آبان یشت، اردیبهشت و خرداد
- اساطیر خورشید و ماه و تیشتر یشت
- اساطیر مهر یشت، درواسپ و رشن
- اساطیر سروش و فروردین یشت
- اساطیر بهرام و رام و دین یشت
- اساطیر ارد، اشتاد و ونندیشت
- اساطیر زامیاد و هوم یشت
کارگاه تحلیل متون نمایشی و ادبی روش تحلیل: “تزئین اسطورهای (اسطوره-نقد، اسطوره-تحلیل)”
اسطوره– نقد و اسطوره-تحلیل تلاش دارند تا نشان دهند کدام انسجام‌های درونی و ژرفی هستند که الگوهای اسطورهای را به یک متن هنری تحمیل می‌کنند و اختصاص می‌دهند. یک اسطوره یا چندین اسطورۀ ثبت‌شده در یک متن تزیین اسطورهای متن را تشکیل می‌دهند و ساختار بنیادین تخیلی و نحوی یک اثر هنری را درست می‌کنند. این اسطوره‌ها نه فقط موتور به حرکت درآورنده اثر هستند بلکه ابزاری را فراهم می‌آورند که به کمک آن کلیت اثر هنری (ادبی، نمایشی) در هر خوانشی با تمام چیزهایی که هم درونی‌ترین و هم جهانی‌ترین است ارتباط برقرار کند و آنها را لمس کند. اسطوره‌ها به‌واسطه ویژگی‌های خاصی که مشخص‌کننده آنهاست در متن داخل می‌شوند (برای نمونه آن صحنه خاص، آن وضعیت، آن ویژگی قهرمان و غیره) که ژیلبردوران این ویژگی‌ها را واحد– اسطوره‌ها یا میتمها می‌نامد. میتمها کوچک‌ترین واحد گفتمانی را که از بُعد اسطورهای دارای دلالت معنایی است مشخص می‌سازند که برای شناسایی این واحدهای کوچک به دنبال تکرار صحنه های اسطورهای در یک اثر هنری هستیم. وانگهی، اسطوره فقط به‌وسیلۀ شماری محدود از واحد– اسطوره‌ها یا میتم‌هایش می‌تواند غالباً در ساختار متنی داخل شود. تشخیص و هویت یک الگوی اسطورهای وقتی رخ می‌دهد که تعدادی از واحد– اسطوره‌ها به‌صورت آماری به حد نصاب رسیده باشند. برای اینکه یک اسطوره یا آن اسطوره حاضر شود، باید و کافی است که آن کنش ادبی، آن مکان یا آن شخصیت‌های ادبی شباهت‌های تکرارشونده را با یک مکان اسطورهای، با یک شخصیت اسطورهای، و به خصوص، تاکید میکنیم، با یک کنش اسطورهای ارائه دهند. به‌هیچ وجه احتیاج نیست که شخصیت‌های اصلی و سنتی اسطوره نام برده شوند. به این معنی که، برای تشخیص یک اسطوره پنهان، باید بیشتر به کنش‌ها و ویژگی‌های شخصیت‌های داستانی اشاره کرد و کمتر به ذکر صریح و روشن از خدایگان یا نام بردن از قهرمانان اسطورهای. و درست، در همین لحظه است که رابطه اسطوره و روایت هویدا میشود: یافتن کنش اسطوره ای که ذات هر روایت و هر اسطوره ای است.
به کمک رویکرد اسطوره-نقد و اسطوره-تحلیل (تزئین اسطورهای)، هدف از این کارگاه آموزش دانش پژوهان به یک خوانش روشمند به کمک نمادها و نه نشانه ها از متون ادبی و نمایشی است. دانش پژوهان در این کارگاه با یک رویکرد علمی در حوزۀ اسطوره آشنا خواهند شد. به همین دلیل شناخت ساختار اسطوره ای یک اثر بسیار مهم است. این ساختار اسطوره نشان دهنده هویت متن است. هویت هر متن در تزئین اسطورهای (میتمها) و در نحو ساختاری آن است. هر هنرمندی در هنگام کشف، با نگاه ایرانی، و خلق، با نگاه دیگر فرهنگ‌ها، حداقل از یک یا تعدادی محدود از این میتمها تاثیر میپذیرد و اثر هنری خود را متجلی میکند. ضمن اینکه باید به خاطر داشت که این میتمها باید متعلق به فرهنگ خود تولید کننده اثر باشد. زیرا بر این باوریم که یک هنرمند، به عنوان نمونه هنرمند ایرانی، به دلیل فقدان گفتمان غرب نمی‌تواند از آن اسطوره‌ها الهام بگیرد. به شکل کوتاه، این کارگاه توانایی یافتن این میتمها را فراهم میکند. وانگهی، برای یافتن این تزئین‌های اسطورهای در متن نمایشی یا ادبی، باید میتم‌های آغازین این اسطوره‌ها را شناخت. به دلیل همین، آموزش شناخت اساطیر یونان به شکل یک نظام منسجم و ساختارمند در این کلاس‌ها ضروری است. با بررسی داستانهای کوتاه، سکانسهای منحصر به فرد اسطورهای در تعدادی از فیلمهای مطرح، آگهی های کوتاه تبلیغاتی، این رویکرد را (یعنی تزئین اسطوره ای … ) به شکل عملی نشان خواهیم‌داد. و در ادامه ارتباط این رویکرد را با نحو تخیل و ساختارهای تخیل یا خیالپردازی نشان خواهیم. و در انتها، این کارگاه تلاش دارد به پرسش‌ها و موارد زیر بپردازد:
1- اهمیت اسطوره کدام است؟ تعریف اسطوره کدام است؟ شباهت‌های اسطوره و روایت کدام است؟ چرا تصویر و نماد پایه و بنیان اسطوره‌ها را تشکیل می‌دهند و نشانه‌ها نقش مهمی در این روایت‌های اسطورهای ندارند؟ چرا نشانه‌ها نمی‌توانند در اسطوره‌های ناب حضور داشته باشند؟ براین اساس، تفاوت بنیادین بین نماد و نشانه کدام است؟ چرا رویکرد ساختارگرایی، و نشانه‌شناسی توانایی رمزگشایی نماد را ندارند و در ادامه توانایی یافتن معنای پویا و گفتمانی اسطوره را ندارند، در صورتیکه این دو رویکرد معنای یخزده و مکانیکی اسطوره را نشان می‌دهند؟
2- سه نوع یا سه تیپ اصلی اسطوره غرب کدام است و چگونه در آثار هنری و ادبی دیده میشود؟
- الف- تیپ اسطورهای عدالت و نظم (هرکول نماینده آن)،
- ب- تیپ اسطورهای …؛
- ج- تیپ اسطورهای …
3- ساختار هرمی اسطوره یونان چگونه تولید معنا میکند و چگونه در آثار هنری و ادبی نشان داده میشود؟
- الف. معرفی و تحلیل اسطوره آفرینش جهان از منظر فلسفه یونان.
- ب. تحلیل چگونگی حرکت از بی نظمی کامل به نظم کامل.
- ج. حضور یک ساختار سلسله مراتبی در تقسیم قدرت در اسطوره یونان:
- د. معرفی نسل اول، نسل دوم و نسل سوم خدایگان یونانی وارتباط آنان با آثار هنری.
- ر. اهمیت سه جنگ بزرگ زئوس (تیتانو ماشی، ژیگانو ماشی و جنگ با تیفون) در آثار هنری کدام است؟
- س. تحلیل چهار مجازات بزرگ و مهم زئوس علیه کسانی که بر او شورش کردند: اطلس، ایگزگون، سیزیف، آکلِپیوس.
- ش. چگونگی گذر از آسمان المپ به زمین. اهمیت بنیادین پرومته در این عبور و اهمیت و جایگاه پرومته در فلسفه انسانگرایی غرب کدام است؟
- ص. اهمیت جنگ تروا کدام است؟ چرا نقشه جنگ تروا در کوه المپ و بوسیله زئوس برای انسانها کشیده شد و چرا در ادامه این جنگ، زئوس از اولیس، فناپذیر و میرا، میترسد.
کارگاه اسطوره کاوی
این کارگاه به یکی از مهمترین و به روزترین رویکردهای اسطوره شناسی یعنی اسطوره کاوی اختصاص می یابد. اسطوره کاوی پس از رویکردهای گوناگون مانند رویکرد تمثیلی، تطبیقی، کارکردی، تک اسطوره ای، اسطوره-گونه شناختی و اسطوره سنجی به عنوان یک رویکرد فراگیر و گسترده مطرح می شود. رویکرد اسطوره کاوی خود دارای شاخه های متعددی است که هر یک گرایشی خاص و نظریه پردازی صاحب نام دارد: از دنی دو روژمون تا ژیلبر دوران، از پیر سولیه تا میشل کازنو، از میشل مفزولی تا اروه فیشر، از ژان-ژاک وننبورگر تا اورازیو ماریا والایسرو هر یک گرایشی تازه و ویژه به اسطوره کاوی اضافه کرده است.
منابع: 1. درآمدی بر اسطوره شناسی 2. اسطوره کاوی عشق در فرهنگ ایرانی؛ هر دو ازنامور مطلق در انتشارات سخن
ثبت نام آنلاین
شهریه کل:2.000.000 توماننحوه پرداخت شهریهپیش پرداخت: 800.000 هزار تومانقسط اول: 11 اسفندماهقسط دوم: 17 فروردین ماهدوستانی که در ترم گذشته کلاس های اسطوره سرا شرکت نموده اند، از 200 هزار تومان تخفیف برخوردار می‌گردند.متقاضیانی که شهریه خود را در هنگام ثبت نام کامل پرداخت نمایند، می‌توانند از 100 هزار تومان تخفیف بهره مند گردند. |
[1]. mythèmes