برنامه آموزشی کلاس های آزاد تخصصی هنر و علوم انسانی

موسسه پژوهشی و مطالعاتی رخداد شمسه (ترم بهار 1400)

سرفصل کلاس­های مؤسسه مطالعاتی و پژوهشی شمسه

• تاریخ تحلیلی نقاشی ایران ( دپارتمان هنرهای دیداری شمسه )

ترم اول: نقاشی در ایران پیش از اسلام (از دیوارنگاری غارها تا نقاشی های مانویان)

ترم دوم: نقاشی در سده های آغازین اسلامی (از ورود اسلام تا حمله مغول)

ترم سوم: مکاتب نگارگری ایران (از ربع رشیدی تا مکتب هرات)

ترم چهارم: مکاتب نگارگری (مکتب هرات تا پایان مکتب اصفهان)

ترم پنجم: تحولات نقاشی پس از صفویه (از فرنگی سازی تا ورود مدرنیسم)

ترم ششم: نقاشی در ایران معاصر (از مدرسه صنایع مستظرفه تا هنر مفهومی)

• بدن و تجربه زیبایی شناختی: روایتی پدیدارشناسانه (دپارتمان فلسفه شمسه)

تجربه زیبایی شناختی، اعم از این که تجربه هنرمند باشد یا تجربه مخاطب، به صورت های نهان و آشکار با بدن و حضور بدنمندانه پیوند دارد. روشن سازی وجوه فعالانه و منفعلانه این حضور  و نقش آن در تحقق و انکشاف کامل تر اثر هنری هدفی است که در این درسگفتار به آن نزدیک می شویم.  در این مسیر بیش از هر چیز از پدیدارشناسی بدن بهره خواهیم گرفت.

• فلسفۀ هگل؛ دوره نخست: پیشاپدیدارشناسی : حیات سیاست و ایمان (دپارتمان فلسفه شمسه)

هگل یک فیلسوف مهم نیست بلکه رزمگاه نبرد همه­ جانبۀ همۀ نظام­های فکری قدیم و جدید است؛ زیرا منطق اندیشه ­اش گردوخاکِ تاخت و تازِ همگان را تاب می ­آورد. به همین دلیل در دنیای متجدد هرگز از او گریزی نبوده است ولی به قاعدۀ همۀ میدان­های بزرگ ِ نبرد، محبوبِ هیچ کس هم نمی ­شود مگر تا آنجا که خاطرۀ یک پیروزی را به یاد آورد.

اندیشه­ ورزان حوزه­ های منطق،  علم، سیاست، دین، اخلاق، هنر، زبان، فرهنگ و مانند آنها هر بار ناچار می­‌شوند به این میدان آمده و توشه‌­ای، خاطره­ای، دلیلی برای ناسزاگویی، تکیه­‌گاهی، برهانی یا منظری در آن بیابند. برای همین است که اهالی همه‌­ی علوم انسانی و اجتماعی با او «کار» دارند. پس فلسفۀ او هرچه باشد “انتزاعی” به­ معنای منفی آن نیست. ما در این دوره می‌­کوشیم با سیر تکون اندیشۀ هگل از آغاز مطالعات جوانی­‌اش گام به گام و صبورانه آشنا شویم. با اینکه تلاش می‌­کنیم تصویری از کل اندیشۀ هگل ارائه دهیم، محور این درس­‌ها پروژۀ سترگ پدیدارشناسی روح اوست. با این محوریت می‌­توان وحدتی در روایت کل فلسفه‌­ی هگل به دست آورد.

دوره­ ی نخست

هگلِ پیشاپدیدارشناسی: میان سیاست و ایمان

کاروبار فکری هگل جوان چه بود؟ مطالعۀ فرهنگ و اندیشۀ کلاسیک، پیگیری رخدادهای انقلاب کبیر فرانسه، درس­های الهیاتی و مسیح­ شناسی، آشنایی با هنر رومانتیک، اشتغال به تفکرِ سنجشی کانتی، تأمل دربارۀ آرمان آلمان، نخستین بذرهای طراحی نوعی تاریخ فلسفه و نخستین طرح ­ها برای پی­ریزی یک نظام جامع فلسفی بخش مهمی از کار و بار هگل جوانِ پیشاپدیدارشناسی هستند که در چند دست­ نوشتۀ منتشرنشده و چند رسالۀ مهم بازتاب پیدا کردند. در این دوره تلاش ما این است که با مرور این نوشته­ ها سیر تکوّن اندیشۀ هگل جوان را بررسی کنیم. بررسی آثار این دوره شرط مهمی برای فهم پروژۀ پدیدارشناسی اوست.

دوره­­ ی دوم (پنج جلسه)پدیدارشناسی روح: گام­های آگاهی، خودآگاهی و خرد

دوره­ ی سوم (پنج جلسه)پدیدارشناسی روح: گام روح (جامعه و فرهنگ)

دوره­ ی چهارم (پنج جلسه)پدیدارشناسی روح: هنر، دین و دانستنِ مطلق

دوره ­ی پنجم: (پنج جلسه) هگلِ پساپدیدارشناسی : پروژه­ی دانشنامه، تاریخ اندیشه­ ها و فلسفۀ حق

• لاکان و گتاری؛ ملاقات انقلابی و روانکاوی ( دپارتمان روانکاوی شمسه)

جلسه اول: پراکسیسِ تفکر: علیه هستی‌شناسی؛ در بابِ اساتیدِ پارادایمیِ گتاری: سیموندون و لاکان؛

جلسه دوم: ماشینِ ناخودآگاه؛ در بابِ مفهومِ ماشین: دلوز و گتاری؛

جلسه سوم: اسکیزوآنالیز؛ در بابِ روان‌پریشی و نهادهای روان‌کاوی؛

جلسه چهارم: سیاست و هنر؛ در بابِ سوبژکتیویته در عصرِ سرمایه‌داری

• هنر غیررسمی و غیررسمی سازی هنر؛ اندیشه‌هایی در باب سیاست ورزی خلاقانه در فضای عمومی (دپارتمان جامعه شناسی شمسه)

به نظر می‌رسد طی چند دهه اخیر نوعی توافق جمعی بر سر کارکردهای سیاسی-اجتماعی هنر حاصل‌شده است. ظاهراً دیگر شبهه ای در این ادعا وجود ندارد که هنر به‌مثابه یک ابزار، می‌تواند علیه فلان قدرت یا ایدئولوژی حاکم قرارگرفته و موجب تغییرات ریزودرشت در آن شود.

در این شرایط احتمالاً چندان عجیب نیست که به هر نمایشگاه، دوسالانه و حتی فضای نقد و نظری که در ایران و جهان سرک می‌کشیم، نام هنر و هنرمندان سیاسی احاطه‌مان می‌کند؛ هنر و هنرمندانی که حتی حمایت و تشویق آشکار نهادهای رسمی و حاکمیتی از آن‌ها کمترین تعجبی را برنمی‌انگیزد. بااین‌وجود شواهد نشان می‌دهد علیرغم فربه‌شدن هنر ازآنچه «سیاست» نامیده می‌شود و تغییر پارادایم ظاهری هنرِ معاصر از «ارزش‌گذاری بر مبنای مادیت اثر» تا «ارزش‌گذاری بر مبنای کارکردهای سیاسی-اجتماعی»، هنر معاصر با نوعی بن‌بست یا «دور باطل» مواجه شده است. به‌بیان‌دیگر، تغییر جایگاه هنرمند از فردی شوریده و درگیر ذوق به کنشگری سیاسی و برخورداری او از رسانه‌های نوین، موجب گسست هنرمند از ساختارهای کنترل‌کننده و تحقق نوعی «هنر رهایی‌بخش» نشده است.

ناکامی هنر معاصر در زدودن قیدوبندهای میدان هنر و ناتوانی آن در تحقق وعده‌های سیاسی-اجتماعی اش، دلایل بسیاری دارد که من در نیمه اول درس گفتار تلاش خواهم کرد به برخی از این دلایل بپردازم. در بخش دوم تلاشم معطوف به ارائه مبانی خواهد بود که گمان می‌کنم می‌تواند تا حدودی راهکار خروج از بن‌بست فعلی را نشانمان دهد. ازآنجاکه مبانی موردنظر به‌شدت وامدار برخی نظریه‌های «زیست غیررسمی» و «مطالعات شهریِ انتقادی» است، از این راهکار به تسامح می‌توان تحت عنوان «غیررسمی سازی هنر» و از نوع هنر موردنظر می‌توان به‌عنوان «هنر غیررسمی» یا «هنر مردمان عادی» یاد کرد.

لازم است اشاره‌کنم مبانی نظری و راهکاری که در بخش دوم درس گفتار ارائه می‌دهم، مرتبط با پژوهش های شخصی و در جریان است برای اندیشیده ورزی عمیق تر به رابطۀ هنر با امر سیاسی، رابطۀ هنر با تغییر اجتماعی، رابطۀ هنر با زیست روزمره و تأمل بیشتر در عاملیت سیاسی-اجتماعی هنر؛ همراه با این تذکر که همه اشکال این اندیشه ورزی، ذیل بازخوانی تاریخی-انتقادی مفاهیم «هنر» و «هنرمند» صورت‌بندی می‌شوند.

• نشانه شناسی مقدماتی (دپارتمان نشانه شناسی شمسه)

جلسه‌ی اول: پیدایش نشانه‌شناسی (آشنایی با آرا و نظریه‌های سوسور و پیرس)

جلسه‌ی دوم: آشنایی با بنیان‌های فکری ساختارگرایی (از بارت ساختارگرا تا فوکوی ساختارگرا)

جلسه‌ی سوم: آشنایی با بنیان‌های فکری پساساختارگرایی (از بازی آزاد دال‌ها تا بینامتنیت)

جلسه‌ی چهارم: آشنایی با بنیان‌های فکری نشانه‌شناسی فرهنگی

• مسئله تصویر: عکاسی و میراث نقاشی (دپارتمان هنرهای دیداری شمسه)

از زمان معرفی عکاسی در نیمه‌ی اول سده‌ی نوزدهم تا به اکنون، این مدیوم رابطه‌ی پیچیده و پرتنشی با نقاشی داشته است. این دوره، در چهار جلسه، به رابطه‌ی پیچیده‌ی دو مدیوم عکاسی و نقاشی در غرب و پی‌جویی آن در آبلاردو مورل، جف وال، و توماس استروت با استفاده از آراء نظریه‌پردازانی چون کاژا سیلورمن، ِمایکل فرید، و بنیامین بوکلو می‌پردازد.

محتوای جلسات

1. پیش از دوربین: کمرا اُبسکورا(اتاق تاریک)

• الگوی دیدنِ مبتنی بر کمرا اُبسکورا و رابطه‌ی آن با تصویر عکاسانه
• مطالعه موردی: آبلاردو مورِل، ورا لوتر

2. میراث اساتید قدیم نقاشی: “تابلو” به منزله‌ی فرم شاخص تصویر غربی

• مسئله‌ی مقیاس؛ نگاه تماشاگر اثر؛ خود – بازتابندگی
• مطالعه‌ی موردی: جف وال، توماس استروت، سیندی شرمن

3. پرتره‌ی غربی: فقدان مشروعیت؟

• تزلزل سوبژکتیویته‌ی خودمختار و امکان دستیابی به حقیقت سیمایی/اجتماعی
• مطالعه‌ی موردی: توماس استروت، پابلو پیکاسو، گرهارد ریشتر

4. مواجهه با تاریخ: بازاندیشیِ گذشته تروماتیک

• امکان بازنمایی فاجعه و مسئله‌ی پساخاطره (postmemory)
• مطالعه‌ی موردی: گرهارد ریشتر، انسلم کیفر

• کارگاهِ تخصّصی و عملیِ دیالوگ‌نویسی (دپارتمان هنرهای نمایشی شمسه)

در این دوره، پس از آشناییِ مقدّماتی و فشردۀ هنرجویان با نقش‌ها و تأثیرهای دراماتیکِ مفهوم‌های «دیالوگ» و «کُنش» در هریک از صحنه‌های فیلم‌نامه و نمایش‌نامه، تمرکزِ اصلیِ این کارگاه روی آشنایی با تکنیک‌های «دیالوگ‌نویسی» در هنرِ «فیلم‌نامه‌نویسی» و هنرِ «نمایش‌نامه‌نویسی» خواهد بود.

در این کارگاهِ تخصّصی- که روی‌کردی آموزشی و عملی را به‌شکلی موازی و هم‌زمان پی خواهد گرفت- نخست، ویژگی‌های لازم برای طرّاحی و نگارشِ دیالوگ در فیلم‌نامه و نمایش‌نامه معرّفی و برشمرده خواهند شد؛ و برای تبیین و درکِ بهترِ هر یک از این ویژگی‌ها، از شیوه‌های درستِ دیالوگ‌نویسی در ده‌ها آثارِ مشهور در تاریخِ سینما و نمایش و تلویزیون- که برپایۀ فیلم‌نامه‌ها و نمایش‌نامه‌هایی الگومند و استاندارد آفریده شده‌اند- مثال‌ها و نمونه‌هایی بررسی و تحلیل خواهند شد.

سپس، در ادامۀ این دوره، تکنیک‌های ویژه یا نوینِ دیالوگ‌نویسی- با تکّیه‌ای بیش‌تر بر شیوۀ «دیالوگ‌نویسیِ تَضَمّنی/ Connotative Writing Dialogue»- معرّفی و تشریح می‌شوند و در این زمینه نیز باز به نمونه‌هایی مشهور در عرصۀ سینما و نمایش و تلویزیون ارجاع داده خواهد شد.

امّا هدف و تمرکز و کارِ اصلی در این دوره از «کارگاهِ تخصّصی و عملیِ دیالوگ‌نویسی (برای فیلم‌نامه و نمایش‌نامه)» تشویق و هم‌راه‌کردن هنرجویان و دانش‌جویانِ گرامی با مطلب‌ها و مبحث‌های بیان‌شده در هر جلسه، در قالب و پوششِ نگارشِ تمرین‌هایی چه درونِ کلاس و چه به‌شکلِ تمرین‌هایی در بیرونِ کارگاه خواهد بود؛ که این تمرین‌ها در سطح‌هایی ساده و ابتدایی آغاز خواهند شد و در رده‌‌‌ای میانی و نیمه‌حرفه‌ای ادامه خواهند یافت و سپس به سطحی حرفه‌ای و تخصّصی خواهند رسید.

• سینما کجاست؟ گفتاری در نسبت تصویر سینمایی و مکان از چشم‌اندازی فلسفی (دپارتمان هنرهای نمایشی شمسه)

آندره بازن، این ستاره‌ی دنباله‌دار نظریه‌ی فیلم، نام کتاب مشهور خود را “سینما چیست؟” گذاشت. او به خوبی می‌دانست که برای معرفی سینما به منزله‌ی دانش و احساس جدید، ابتدا باید از سدّ این پرسش بگذرد. گفتار حاضر، با عنوان “سینما کجاست؟” طرح پرسشی دیگر نیست، بلکه نگریستن به پرسش “سینما چیست؟” از جانبی دیگر است.

ما آشنایی با این جانبِ دیگر را مدیون کشف‌های فلسفی کانت هستیم. کانت با قاطعیتی فیلسوفانه اعلام کرد که نخستین گام برای شناختن چیزی، ادراک آن چیز در مکان است. ما تنها تا جایی چیزها و پدیدارها را می‌بینیم و می‌شناسیم که آن‌ها را در مکان و به منزله‌ی چیزهایی مکان‌مند ادراک کنیم. ما کوه‌ها و جنگل‌ها و خیابان‌ها را می‌بینیم و پیش از آن‌که درگیر معمای چیستی آن‌ها شویم، اطمینان داریم که آن‌ها در مکان خاص خود حضور دارند.

اما اختراع عکاسی و سینما چالش‌های جدیدی در این جهان بی‌مناقشه ایجاد کرد. تا پیش از آن‌ها، هنرمندان نقاش می‌دانستند آنچه در بوم‌های خود می‌کشند صرفاً تصویری مشابه با تصویرهای جهان است.

در این جهان معصومانه، یک منظره‌ی زیبا، منظره‌ای در جهان بیرون بود و هنرمند نقاش تلاش می‌کرد تا مشابه این منظره را روی بوم خود بکشد. اما عکاسی و سینما، با خودمختاری مکانیکی‌شان به بازنمایی این تشابه‌های فروتنانه قانع نبودند. آن‌ها خود جهان را شکار می‌کردند.

تصویر عکسیک و سینماتوگرافیک‌ ِ یک خیابان، دیگر تصویری مشابه با همان خیابان در جهان واقعی نبود، بلکه خود آن خیابان بود که تصویرش به چنگ سینما افتاده بود. واقعیت ترسناکی که نخستین تماشاگران فیلم لومیرها، ورود قطار به ایستگاه، را فراری داد، همین منطق جدید بود. سینما، تصویر چیزها را از خود آن چیزها، و بالطبع از مکان آن‌ها می‌دزدید و به جایی دیگر و مکانی دیگر می‌برد.

این گفتار تلاشی در شرح چند و چون این مکان جدید، مکان تصویر سینماتوگرافیک، است.

• هنر همچون یک نیرو (دپارتمان جامعه شناسی شمسه)

فهم هنر همچون منطق بازنمایی و یا امری روبنایی منطق نیرو بودن هنر را در پرانتز می‌گذارد و آن را به امری اعتباری و عَرَضی بدل می‌کند. اگر هنر را نه همچون بازنمایی یا عَرَض که همچون نیرو بفهمیم آنگاه کنشگری نوپدید در میدان تاریخ  را رؤیت‌پذیر خواهیم کرد که شکل بندی تاریخ‌نویسی را دگرگون می‌کند.

از این منظر هنر در کنار فلسفه و اندیشه عامیلت دارد و لزوماً بازتاب آیینه‌ای، زیربنا، مفهوم و… نیست. هنر یک هستیِ درون‌ماندگار و واجد خودمختاری نسبی است که در صحنۀ روابط اجتماعی مداخله دارد و از این رو هنر همواره قسمی سیاست است.

در این معنا هنر را همچون قسمی کنش گفتمانی می‌توان فهم کرد که به مثابۀ نیرویی در کنار نیروهای دیگر قرار دارد و در تصادم‌ها، تلاقی‌ها و تضاد‌ها وارد می‌شود.

از این حیث هنر در عین اینکه تاریخ متفاوت خود همچون نیرو را می‌سازد، در صحنۀ تاریخ‌های دیگر نیز مدخلیت دارد. در این دوره تلاش خواهیم کرد این مسئله را وابکاویم که اگر هنر را همچون نیرو و نه همچون بازنمایی، بازتاب یا عَرَض بفهمی چگونه باید هنر را مفهوم‌پردازی کنیم؟

• درسگفتارهایی درباره عصر باروک (دپارتمان هنرهای دیداری شمسه)

مروری بر فلسفه و پارادایم دوران وضعیت باروکی از قرن هفدهم تا دوران معاصر

• هنر اجتماعی، درباره حساسیت‌های اجتماعی هنرمند (دپارتمان جامعه شناسی شمسه)

کارِ هنرمند مستلزم فاصله گرفتن از زندگی روزمره است؛ این به معنای گسست رمانتیک از زندگی نیست که هنرمند را نابغه­ای منزوی جلوه دهد؛ هنرمند برای کنشگری باید فاصله معناداری با جامعه داشته باشد و حساسیت برانگیخته شده­ای با مسائل اجتماعی و سیاسی بیابد. به توصیف جورج زیمل، هنرمند همچون «غریبه» در جامعه است که میان درگیری و فاصله‌گیری عاطفی در نوسان است.

در این دوره با طرح مفهوم «هنر اجتماعی» به این مسئله می­پردازیم که هنرمندان چگونه با حساسیت اجتماعی به فقر، جنگ، و نابرابری­ها واکنش نشان می­دهند. ابتدا به مفاهیم مشابه هنر اجتماعی همچون هنر عمومی، هنر متعهد، هنر درگیرِ جامعه و هنر مدنی می­پردازیم؛ سپس مسئله فقر و بازنمایی فقر در آثار هنری را مورد بحث قرار می­دهیم؛ در جلسه سوم به اقدام اجتماعی هنر و تلاش هنرمندان برای عدالت و واکنش آنها به نابرابری می­پردازیم و در جلسه چهارم حساسیت اجتماعی هنرمند و کنشگری هنرمند را مورد بحث قرار می­دهیم.

• مروری بر چهره‌نگاری در هنر غرب (دپارتمان هنرهای دیداری شمسه)

نقاشی اروپایی را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین سنت‌های پیوسته‌ی نقاشی در جهان دانست. در هر سنت نقاشانه می‌توان براساس روح و مقتضیات زمان تغییراتی در کیفیت موضوع، محتوی و شکل آثار هنری مشاهده کرد.

نقاشی اروپایی را به لحاظ موضوعی در گروه‌های مختلفی تقسیم می‌کنند که یکی از این گروه‌ها چهره‌نگاری ست. اگرچه در سنت‌های دیگر نقاشی نیز نمونه‌های پراهمیتی از چهره‌نگاری قابل مشاهده است اما ژانر چهره‌نگاری را می‌توان عمدتاً اروپایی به شمارآورد.

در این سلسله گفتار تلاش می‌شود تا سیر تحول چهره‌نگاری در هنر اروپا از منظر تاریخی، شکل و صورتبندی، گونه‌ها و کارکردها معرفی شود و مورد کنکاش و بازنگری قرار گیرد.

جلسه‌ی اول: معرفی عمومی نقاشی ژانر/دسته بندی‌های مختلف و ممکن در چهره‌نگاری /نگاهی به پیشینه چهره‌نگاری

جلسه دوم: چهره‌نگاری یادمانی

جلسه سوم: چهره نگاری مذهبی و آیینی

جلسه چهارم: چهره نگاری به عنوان محملی برای بیان

• درسگفتارهایی در جامعه شناسی هنر و ادبیات (دپارتمان جامعه شناسی شمسه)

در این درسگفتار، که نخستین مجموعه از سلسله درسگفتارهایی در جامعه ‏شناسی هنر و ادبیات خواهد بود قصدم آن است که با مراجعه ی مدام به 3 شاهکار ادبی اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 میلادی (داستان‏های بارتلبی محرر از هرمان ملویل، مرگ ایوان ایلیچ از لئو تولستوی و مسخ از فرانتس کافکا) نشان دهم چگونه می ‏توان (و شاید هم چگونه باید) هر تحلیل جامعه ‏شناختی از آثار هنری و ادبی را با کاوش در فرم اثر هنری آغاز کرد.

چنین آغازی فاصله ی فرض‏ گرفته‏ شده میان نقد هنری- ادبی و جامعه ‏شناسی هنر و ادبیات را از میان خواهد برد. فاصله ‏ای که اگر از میان رود هر نقد هنری- ادبی را به یک نقد جامعه ‏شناختی و هر نقد جامعه ‏شناسانه را به یک نقد هنری- ادبی تبدیل خواهد کرد.

سه اثر مورد بررسی من در این درسگفتار از دو منظر به خوبی می‏توانند قصد پیش ‏گفته را محقق کنند: نخست آنکه از حیث فُرم دربرگیرنده تمام خصوصیاتی هستند که در هر اثر هنری مدرنی وجود دارد. پس می‏توان با واکاوی فرم این آثار، زمینه اجتماعی- فرهنگی ‏ای را که سه داستان مورد بررسی به آن وابسته‏ هستند پدیدار کرد.

زمینه‏ ای که به زبان جامعه‏ شناختی تماماً مدرن است. و دوم هم به این دلیل که شخصیت ‏های این سه داستان که هر سه از آن زمینه ی مدرن برآمده ‏اند در هنگامه ی بحران به نحوی فرارونده از زمینه بیرون می ‏زنند و دقیقا در همین لحظه ی برون‏ زدگی، تحلیل‏گر جامعه ‏شناس را یاری می‏کنند تا از نظرگاه آنها مسائلی را که انسان مدرن در جامعه ی مدرن با آنها دست به گریبان است توضیح‏ دهد.
به این طریق شخصیت‏ های مدرنِ داستان ‏های مورد بررسی ما در این درسگفتار (بارتلبی در داستان هرمان ملویل، ایوان ایلیچ در داستان تولستوی و گرگور زامزا در داستان کافکا) ما را یاری خواهند کرد تا مسائل بنیادین و استراتژی ‏هایی را که انسان مدرن برای مواجهه با آن مسائل برمی‏ گزیند بررسی کنیم. از نظر من این بررسی، هدف اصلی هر جامعه ‏شناسی راستینی است که قصد دارد به مطالعه ی هنر و ادبیات بپردازد.

نظم ارائه ی مطالب در درسگفتار:

جلسه ی اول: مباحثی مقدماتی درباره جامعه ‏شناسی هنر و ادبیات
جلسه ی دوم: بارتلبی محرر
جلسه ی سوم: مرگ ایوان ایلیچ
جلسه ی چهارم: مسخ
جلسه ی پنجم: جمع ‏بندی مباحث

• زیبایی شناسی فرگشتی(دپارتمان فلسفه شمسه)

امروزه نظریه فرگشت همراه با یافته‌های نوین علمی، راه خود را در فلسفه باز کرده است و در تمامی فلسفه‌های مضاف؛ از جمله فلسفه علم، فلسفه اخلاق، فلسفه سیاسی و فلسفه دین، مکاتبی با رویکرد مبتنی بر فرگشت به‌وجود آمده است.

در این میان زیبایی‌شناسی فرگشتی با آنکه عمر طولانی ندارد، اما اختلاف بسیاری با زیبایی‌شناسی سنتی دارد و مفاهیم اصلی زیبا‌یی‌شناسی را به چالش می‌کشد؛ تاجایی‌که زیبایی‌شناسی فرگشتی نوعی تغییر پارادایم در نگاه به مقولۀ هنر و هنرهای منفرد است. در

این درس‌گفتار به‌صورت اجمالی به ارکان فلسفی زیبایی‌شناسی فرگشتی و نتایج حاصله از این رویکرد و همچنین نابسندگی‌های آن پرداخته خواهد شد.

جلسه اول: آشنایی با فرگشت، تاثیر فرگشت در فسلفه

جلسه دوم: چیستی زیبایی‌شناسی فرگشتی، نظریه‌ها و آثار کلیدی

جلسه سوم: تاثیرات زیبایی‌شناسی فرگشتی در نظریات رایج زیبایی‌شناسی

جلسه چهارم: فرگشت و تبیین ادبیات و موسیقی، نارسا‌یی‌های زیبایی‌شناسی فرگشتی